İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan, ilk kez Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da bir araya geldi.
İran Cumhurbaşkanlığından yapılan yazılı açıklamaya göre, İslam İşbirliği Teşkilatına (İİT) üye ülke liderlerinin Gazze’deki durumla ilgili olağanüstü toplantısına katılmak üzere Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’a giden Reisi, zirvenin oturum aralarında Burhan ile görüştü.
Reisi görüşmede, Burhan ile bir araya gelmekten memnun olduğunu belirterek, İran’ın, bu Sudan ile diplomatik misyonların açılmasına ve çeşitli alanlardaki ilişkileri genişletmeye hazır olduğunu belirtti.
İsrail’i İslam ümmeti ve tüm dünya için “büyük bir felaket” olarak nitelendiren Reisi, “Dünyadaki çoğu sorunun, İslamofobi, İranofobi, İslam dünyası ve Afrika kıtasındaki ihtilafların kökeni Siyonist (İsrail) rejimdir.” değerlendirmesinde bulundu.
Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Burhan da görüşme fırsatı bulduğu için memnun olduğunu ifade ederek, İran ile ilişkileri yeniden tesis etme ve sürdürme konusunda istekli olduklarını söyledi.
Burhan, İslam ülkeleri arasındaki ilişkilerin güçlendirilmesinin tüm İslam ümmetinin faydasına olduğunu belirtti.
Reisi ile Burhan arasındaki görüşme, iki ülke arasındaki diplomatik ilişkilerin 2016’da kesilmesinden sonra devlet başkanları arasında gerçekleşen ilk yüz yüze buluşma oldu.
İran-Sudan ilişkilerinin durumu
Suudi Arabistan’ın 2016’da aralarında Şii din adamı Nimr en-Nimr’in de bulunduğu 47 kişiyi “terör” suçlamasıyla idam etmesi İran’da büyük tepki toplamıştı. Ülkede protestolar gerçekleştirilmiş ve Suudi Arabistan’ın Tahran Büyükelçiliği ile Meşhed’deki konsolosluk binasına saldırılar düzenlenmişti.
Bunun üzerine Suudi Arabistan, Bahreyn ve Sudan, İran’la diplomatik ilişkilerini kesmiş, Birleşik Arap Emirlikleri ise ilişkilerini maslahatgüzar seviyesine indirmişti. Kuveyt, büyükelçisini çekerek İran’a karşı diplomatik atağa geçen beşinci ülke olmuştu.
Çin’in arabuluculuğuyla martta Suudi Arabistan ve İran’ın diplomatik ilişkileri yeniden kurma anlaşmasından sonra, İran’la bölgedeki Arap ülkeleri arasındaki buzlar erimeye başlamıştı.
İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan ve Sudan Dışişleri Bakan Vekili Ali es-Sadık, Bağlantısızlar Hareketi Koordinasyon Bürosu Bakanlar Toplantısı’na katılmak üzere bulundukları Bakü’de 6 Temmuz’da bir araya gelmiş, söz konusu temas, iki ülke arasında 7 yıl aradan sonra bu düzeydeki ilk diplomatik temas olarak kayda geçmişti.
Son olarak, Sudan Dışişleri Bakanlığı Sözcülüğünden 9 Ekimde yapılan yazılı açıklamada, “Sudan Cumhuriyeti ve İran İslam Cumhuriyeti, geçen aylarda gerçekleştirilen bir dizi üst düzey temas sonrasında, her iki ülkenin çıkarlarına hizmet etmek amacıyla aralarındaki diplomatik ilişkileri yeniden başlatma kararı aldı.” ifadeleri kullanılmıştı.
